Chorób psychicznych XXI wieku jest znacznie więcej, niż w wieku poprzednim, jednak dzięki postępowi medycyny poziom wiedzy na ich temat znacznie się poprawił.
Afektywne zaburzenia psychiczne
Choroby psychiczne na tle afektywnym związane są z zaburzeniami nastroju. Termin „nastrój” oznacza stan emocjonalny, który utrzymuje się przez jakiś czas. Wyróżniamy trzy typy nastroju: obniżony, wyrównany i zawyżony. Do zaburzeń psychicznych o obniżonym nastroju zaliczamy stany depresyjne, depresję oraz dystymię, czyli przewlekłą depresję. Istnieją również zaburzenia, w których nastrój ulega ciągłej zmianie, przez jakiś czas jest obniżony, a następnie ulega nagłemu podwyższeniu. Takie zmiany można zaobserwować w chorobie afektywnej dwubiegunowej lub też w cyklotymii (uczucie euforii, natłok myśli, wysokie poczucie własnej wartości).
Wymienione choroby psychiczne wymagają interwencji lekarskiej oraz wprowadzenia odpowiedniej farmakoterapii. Zaburzenia te mogą powodować, iż osoba chora będzie stanowiła zagrożenie dla siebie lub osób w swoim otoczeniu. Niekiedy konieczna jest hospitalizacja w odpowiedniej placówce do momentu ustabilizowania stanu psychicznego.
Zaburzenia psychiczne otępienne
Zaburzenia te dotykają głównie osób starszych, osób nadużywających alkoholu, leków lub też biorących narkotyki. Głównie objawiają się one zaburzeniami w sferze poznawczej, dezorientacją dotyczącą ich osoby i ludzi z otoczenia, miejsca, w którym aktualnie osoba chora się znajduje. Brak logicznego myślenia, przekonanie o swoich racjach, wydarzeniach, które wcale nie miały miejsca lub zdarzyły się w przeszłości. Jeśli choroby te szybko postępują, a leczenie nie odnosi pożądanych efektów, czasami chorzy nie są w stanie samodzielnie egzystować i wymagają opieki osób trzecich. Do takich chorób należą: choroba Alzheimera, otępienie z ciałami Lewy’ego, otępienie czołowo-skroniowe, silna demencja oraz nałogi. Przy obecnym poziomie medycyny wyleczenie wymienionych chorób (oprócz nałogów) jest praktycznie niemożliwe. Terapia polega głównie na stosowaniu leków stymulujących mózg, które poprawiają jego ukrwienie.
Zaburzenia urojeniowe
Zaburzenia urojeniowe są jedną z najcięższych i najbardziej niebezpiecznych chorób psychicznych, ze względu na pojawiające się urojenia lub omamy. Osoba chora, mimo przedstawienia jej racjonalnych argumentów, jest przekonana co do swoich racji i nie dopuszcza myśli, że to, co widzi, słyszy i czuje, może być spowodowane chorobą. Zaburzeń urojeniowych jest wiele, dlatego postawienie prawidłowej diagnozy, niezbędnej do dobrania optymalnej formy leczenia, jest bardzo trudne. Do tych chorób psychicznych zaliczamy: schizofrenię, zaburzenia schizoafektywne, zespół Fregoliego, indukowaną paranoję, zespół Cotarda oraz zespół Capgrasa. Zazwyczaj w momencie ujawnienia się choroby konieczna jest hospitalizacja w szpitalu psychiatrycznym.
Zaburzenia nerwicowe
Obecnie zaburzenia nerwicowe występują bardzo często i diagnozowane są u coraz młodszych osób. Są też określane jako zaburzenia lękowe. Mogą mieć różne formy: fobie (fobie społeczne, arachnofobia – lęk przed pająkami; klaustrofobia – lęk przed zamknięciem w małych, ciasnych pomieszczeniach itp.), zespół uogólnionego lęku, zaburzenia kompulsywno-obsesyjne zwane również nerwicą natręctw oraz nerwica lękowa z atakami paniki, zespół stresu pourazowego (PTSD), zaburzenia adaptacyjne oraz ostra reakcja na stres.
Zaburzenia nerwicowe są bezpośrednio związane z silnym stresem, który mógł pojawić się w czasie traumatycznych przeżyć i towarzyszył lub towarzyszy chorym przez długi okres (tzw. przewlekły stres). Wówczas stres nie jest proporcjonalny do sytuacji i za każdym razem przerasta osobę chorą. Często nerwica manifestuje się również poprzez somatykę, pojawiają się nerwobóle, tiki, zaburzenia snu, przewlekły, nieuzasadniony ból, duszności, omdlenia, wymioty itp. W większości przypadków leczenie polega na psychoterapii, niekiedy wspomaganej farmakoterapią. W skrajnych przypadkach, jeśli zaburzenia nerwicowe uniemożliwiają samodzielną egzystencję, konieczna jest hospitalizacja.
Zaburzenia odżywiania
To grupa zaburzeń objawiająca się lękiem lub obrzydzeniem do jedzenia w wyniku nieprawidłowego postrzegania swojej sylwetki. Polega na dążeniu do osiągnięcia idealnej sylwetki bez względu na cenę. Do najczęstszych tego typu zaburzeń należy anoreksja i bulimia. Zagłodzenie organizmu nierzadko kończy się śmiercią. Zaburzenia te dotykają głównie kobiety. Jedyną formą leczenia jest psychoterapia i silna chęć walki z chorobą.
